خاطرات شفاهی و سعه‌صدرها/ موسوی خوئینی‌ها و خاطرات هاشمی
تاریخ انتشار: ۴ مرداد ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۱۷۵۱۵۹
هفته گذشته ایرادی از سوی جناب آقای موسوی خوئینی‌ها به خاطرات مرحوم هاشمی گرفته شد که با واکنش متین دفتر نشر معارف انقلاب( ناشر خاطرات آن مرحوم) مواجه گردید.
متأسفانه برخی ملاحظات به‌ویژه از نوع پیوندهای سیاسی که بسیار شکننده‌اند موجب می‌گردد که در زمان حیات شخصیت‌ها ایرادات به خاطره‌گویی یا روزانه‌نویسی آنان کمتر طرح شود یا اصولاً مطرح نشود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
صرف‌نظر از این که به این سخن حق در عمل پای‌بند بمانیم یا خیر، بهره‌مندی لازم از خاطرات شفاهی پیروی از این روش را ایجاب می‌کند. به عبارت دیگر از آن جا که تاریخ شفاهی می‌تواند انگیزه‌مندی برای دیگر افراد دخیل در رویدادهای تاریخی به منظور بیان روایاتشان ایجاد کند می‌بایست فارغ از هرگونه ملاحظات گروهی و جریانی و در فضایی توأم با احترام به شکل‌گیری این شرایط کمک کرد.
مرحوم آقای هاشمی در روزانه‌نویسی سال 68 مدعی است: موسویخوئینی‌ها آمد؛خودم ایشانراخواستم ... ازرهبری رنجیده،به خاطراین‌که ایشان رارئیس قوۀقضائیه نکرده است. ( بازسازی و سازندگی، خاطرات هاشمی رفسنجانی در سال 1368، دفتر نشر معارف انقلاب، ص 280) در ارتباط با این مطلب و ادعای دیگری آقای موسوی خوئینی‌ها در کانال تلگرامی خود می‌نویسد: درهردومورد،ایشانراتخطئه می‌کنم...همین اندازه می‌گویم که اگردیگرخاطرات ایشان تااین اندازه بی‌دقت باشد،دراستفاده ازآن‌هاهمواره بایدجانب احتیاط رادرپیش گرفت.من شواهددیگری هم دارم که نشان دهم مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی درنقل این خاطره‌هاراه خطارفته است،امابه همان اندازه هم که اشاره کردم مایل نبودم حرمت آن بزرگ شکسته شود. ( کانال تلگرامی سید محمد موسوی خوئینی، 24/04/1396)
البته اگر مصادیق از این دست نیز مطرح نبود هرگز نمی‌بایست تاریخ شفاهی را مُرّ تاریخ پنداشت؛ زیرا در حوزه خاطرات شفاهی چون یک فرد به بیان مشاهدات و عملکردهای خود و معاشرانش می‌پردازد تمایلات و سلایق و ویژگی‌های وی در محک زدن روایت‌ها می‌بایست مود لحاظ قرار گیرد.
در خاطرات مرحوم هاشمی رفسنجانی به مواردی برمی‌خوریم که گرایش‌های سیاسی ایشان کاملاً در آن دخیل بوده است. برای نمونه، در جریان مک فارلین برادرزاده ایشان(علی هاشمی ) برای برخی تماس‌های سیاسی به آمریکا می‌رود، اما بعد از پیگیری صحت و سقم چنین ارتباطی توسط احمد آقا این سفر نفی می‌شود اما سالها بعد که خاطرات این سال نشر می‌گردد با وجود این که علی هاشمی در مصاحبه با جراید به این سفر و مذاکره با مقامات آمریکایی اذعان می‌نماید حتی در پاورقی خاطرات نیز به این مطلب اشاره نمی‌شود که اطلاعات خلاف واقع به امام داده شده است( ر. ک به کتاب اوج دفاع، خاطرات هاشمی رفسنجانی در سال 1365، ص 351) موضوع مهم دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد، زمان نگارش خاطرات است؛ یکی از توفیقات چشمگیر و ارزشمند مرحوم هاشمی رفسنجانی روزانه نویسی در زمان وقوع رخدادهاست، اما قرائن بسیاری حکایت از آن دارد که در زمان تنظیم( یعنی سالها بعد) دخل و تصرف‌هایی متناسب با زمان صورت گرفته است.
ادعاهایی که خاطره‌نگار درباره افراد مختلف مطرح می‌کند نیز بر دو نوعند: 1- اقدامات و فعالیت‌ها و اقوالی را به آنها نسبت می‌دهد که طبعاً برای اثبات مدعیات خود در این زمینه باید به ارائه اسناد و مدارک قابل قبول بپردازد و اگر به هر دلیل از ارائه سند یا شاهد معتبر درباره ادعاها خودداری کند خاطراتش از حالت مستند به حالت شخصی سوق پیدا می‌کند و طبعاً میزان اعتبار آن بستگی مستقیمی با اعتبار شخص وی می‌یابد.
2- ملاک‌ها و موازین دیگری نیز در سنجش صحت و سقم روایتگری شخصیتهای دخیل در رویدادهای تاریخی می‌بایست مدنظر قرار گیرد و مهم‌تر از همه تعاطی دادن اقوال است؛ در حالی که دفتر نشر معارف انقلاب بسیار منطقی از آقای موسوی خوئینی‌ها برای مصاحبه جهت روشن‌تر شدن زوایای مختلف دعوت کرده است روزنامه مدعی روشنفکری و آزاداندیشی شرق خبر اظهار نظر آقای خوئینی‌ها را به گونه‌ای تنظیم می‌کند که با هیچ اصل اطلاع‌رسانی مطابقت ندارد. این روزنامه خبر انتقادی لطیف به خاطرات مرحوم هاشمی رفسنجانی را این گونه آغاز می‌کند: از پرده سکوت خارج شده است؛ اما گويي در اتاقي تنها نشسته و خاطراتش را با صداي بلند مرور مي‌کند... به‌تازگي کانال تلگرامي به راه انداخته و هرازگاهي به بهانه‌هاي تاريخي، برشي از خاطراتش را بازخواني مي‌کند. ابتداي هر خاطره را هم اين‌گونه آغاز مي‌کند: «آيت‌الله سيدمحمد موسوي‌خوئیني‌ها در پاسخ به پرسشي مبني بر اين‌که آيا..». اين‌ها آغازي است براي بازگويي خاطرات موسوي‌خوئيني‌ها، شايد در رقابتي نانوشته با خاطرات مکتوب هاشمي! (روزنامه شرق، یکشنبه 25/04/1396، شماره 2912)
این روزنامه بعد از این مقدمه و انعکاس خبر در مؤخره مطلب با توسل به همه مطالبی که تا کنون علیه آقای موسوی خوئینی‌ها مطرح شده است از جمله با طرح مطالب دور از اخلاق حرفه‌ای کتاب شنود اشباح سیلی از اتهامات را البته با واسطه علیه منتقد مطرح می‌سازد؛ از جمله تحصیل در مسکو و ... البته در جاهایی نیز مستقیماً از زبان روزنامه به طرح اتهاماتی می‌پردازد: او بعدازآنروزنامهسلامرامنتشرکرد.
ازاين‌جابه بعدبه منتقدصريح‌اللهجه هاشمي بدل شدباهمان ديدگاه چپ‌گرايانه وتأکيدبرعدالت. اوراازهنگام تسخيرسفارت آمريكابه خاطرارتباطات ويژه‌اش بادانشجويان پيروخطامام،پدرمعنوي جريان چپ مي‌دانند،ديدگاهي که تا مرز اتهام کمونيست‌بودن او به پيش رفت.ماجرا به جلسات تفسير قرآن و نهج‌البلاغه موسوي‌خوئيني‌ها در مسجد جوزستان يا جوستان (هر دو قرائت به کار رفته است) بازمي‌گردد و ارتباطش با اکبر گودرزي، رئيس گروه فرقان. موسوي‌خوئيني‌ها بارها اين ارتباط و همچنين قرائت‌هايي که او را کمونيست يا حامي شوروي مي‌خواند، تکذيب کرده است. (همان )
باید پرسید تحمیل چنین هزینه‌ای بر کسی که به خود اجازه داده است اظهار نظری در مورد خاطرات مرحوم آقای هاشمی نماید، به معنی اعتقاد به آزادی بیان و تمایل به نزدیک شدن به واقعیت‌های تاریخی است؟! برای روشن شدن تاریخ می‌بایست از بت‌سازی‌ها پرهیز کرد و هراسی از تعاطی روایات بزرگان به دل راه نداد.
*مدیر دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران
منبع: الف
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۱۷۵۱۵۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
«به یادِ ماموستا فخری»
به گزارش خبرنگار حوزه استان های خبرگزاری تقریب، سید علاءالدین حیدری؛ فعال مدنی اهل سنت در یادداشتی که به مناسبت درگذشت ماموستا ملااحمد فخری که در اختیار خبرگزاری تقریب گذاشته، آورده است:
قافله خوبان هر از چند گاهی با یکی از یاران و همسفران خوب خود وداع کرده و جامعه از برکت وجود آن یارِ خوب محروم می گردد.
سلسله خوبان یکی یکی به سرمنشأ خوبیها می پیوندند.
جامعه اورامانات خوبی و نیکویی سرشتش را مدیون این خوبهای روزگار است.
به تحقیق یکی از خوبها و نیکوسرشتان این دیار جناب حاج ماموستا ملا احمد فخری بود، مردی از جنس نیکی ها و حلقه ای از حلقه های زیبای دیار اورامانات که نیک نامی در وجودشان ریشه داشت.
مرحوم ماموستا فخری را سالهاست می شناسم، فقیهی اندیشمند، عالمی عارف، شخصیتی خاکی و مردمی که هیچگاه تسلیم هوای نفس و مبهوت هیچ زرق و برق دنیایی نشد.
امام جمعه شهر بزرگی مانند جوانرود بود ولی وقتی خدمتش می رسیدی انگار در یک روستای کوچک مسئولیت دارد.
همراه همیشگی و یار دیرین نظام و انقلاب اسلامی بود ولی ذره ای از این نزدیکی ها سوءاستفاده نکرد.
قدرت طلب و به دنبال هیچ فرصت طلبی نبود.
سالها در مسئولیت های مختلف توفیق همراهی خیلی از مسئولین کشوری و استانی را در سفرهای به اورامانات و ملاقات با شخصیتهای مختلف از جمله جناب حاج ماموستا ملا احمد فخری را داشتم و همیشه شاهد این مسئله بودم که این شخصیت بزرگوار دو دغدغه بیشتر نداشت، اول حل مشکلات مردم و دوم مدرسه علوم دینی جوانرود و نگرانی بابت تربیت دینی جوانان...
ایشان مدام پیگیر مشکلات جوانرود و جوانان این شهرستان بود.
افتادگی و منشِ والای آن مرحوم همه را شرمنده خود می کرد.
هر گاه نیاز به حضور ایشان بود بدون ذره ای درنگ اعلام آمادگی می نمود و احساس می کرد که هر جا بشود برای مردم کاری کرد باید حاضر شد.
شخصیت خاکی ماموستا فخری و خوی عرفانی آن مرحوم، مثال زدنی بود.
مردی از خانواده ای اصیل و نیکنام که نیکنامی و نیکی سرشت آنها زبانزد خاص و عام است.
هرگاه خدمتش می رسیدم آنقدر آرام و نیک نفس بود که احساس می کردم باید بیشتر بنشینم و کسب فیض کنم.
نه درخواستی شخصی داشت و نه بدنبال منافع شخصی می رفت.
شخصیتی انقلابی که همیشه پای ثابت مجالس وحدت افزا بود. رهرو حقیقی وحدت اسلامی و پیرو راه برادری امت اسلامی که تا واپسین لحظات عمر پر برکت شان از این مسیر پای پس نکشید.
استاد بی ریای فقه شافعی و باورمند حقیقی این مسیر بود.
قافله خوبان ما قطعا جای خالی ایشان را حس خواهد کرد.
وجود چنین بزرگمردانی برای هر جامعه ای اعتبار و مایه بزرگیست.
امیدوارم نمونه چنین شخصیتهای برجسته ای در میان جامعه فراوان و فراوان تر گردند.
از درگاه خداوند متعال برای روح بلند مرحوم ماموستا فخری علو درجات را مسئلت می نمایم.
"انا لله و انا الیه راجعون"
انتهای پیام/
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»