به نقل از «جهان نيوز»

چرا امام در ادامه راه از دانشگاه آزاد حمایت نکرد؟

تاریخ انتشار: ۲۸ خرداد ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۳۷۱۳۶۵۶

پژوهشگر تاریخ معاصر معتقد است امام خمینی بعد از انحراف دانشگاه آزاد از اهداف اولیه، دیگر از روند این دانشگاه حمایت نکرد. به گزارش جهان نيوز به نقل از مشرق، میراث آیت الله، دانشگاه آزاد چگونه تاسیس شد و فراز و فرودهای آن چه بود؟ » عنوان مطلبی است از هفته نامه صدا (شماره ۱۱۷) که تصویری خود خواسته از تاریخچه این دانشگاه ارائه می دهد؛ به دلیل ایرادهای فراوان تاریخی، دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران در مقام نقد این نوشتار برآمد، آنچه در ذیل مطالعه می کنید ابتدا مطلب درج شده در هفته نامه صدا (شماره ۱۱۷) و سپس پاسخ آن به قلم عباس سلیمی نمین است که در هفته نامه صدا (شماره ۱۱۸) به چاپ رسیده.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

********
میراث آیت‌الله/ دانشگاه آزاد چگونه تأسیس شد و فراز و فرودهای آن چه بود؟
«امروز یک طرحی در ذهن بنده و دوستان من جناب رئیس‌جمهور، جناب نخست‌وزیر و بعضی از دوستان در ستاد انقلاب فرهنگی مطرح است، من این را اینجا می‌خواهم مطرح کنم. در این رابطه انشاء الله متفکران این را تقویت می‌کنند و این یکی از وسائل حرکت جدی علم بشود، انقلاب فرهنگی ایجاد بشود البته ما هنوز تصمیم نهایی نگرفته‌ایم ولی جدی هستیم روی این طرحی که عرض می‌کنم. فکر می‌شود اگر امروز امکانات ما کافی نیست که هر کس طالب تحصیلات عالی است و دوره دانشگاه را بخواهد بخواند اگر نمی‌توانیم در این دانشگاه‌های محدود جذبشان کنیم فکر کنیم یک راهی را انتخاب کنیم که هیچ طالب علمی مجبور نباشد که دست از تحصیل بکشد و ما اینطور فکر کردیم و یکی از طرق این است که از همین امسال در هر جا که دستمان رسید و شاید کم‌کم بهروستاها هم بکشد بهشهرهای کوچک بهآسانی می‌رسد مراکزی درست بکنیم بهنام دانشگاه آزاد»؛ این بخشی از خطبه‌های آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی در ۲۱ خرداد ۶۱ در نماز جمعه تهران است. او در این روز در خطبه دوم نماز جمعه تهران برای اولین بار ایده تشکیل دانشگاه آزاد را که طرح اولیه آن در شورای اقتصاد تأیید شده بود، با مردم در میان گذاشت.

ایده تأسیس دانشگاه آزاد اسلامی ابتدا در جامعه اسلامی دانشگاهیان مطرح شد و بهدنبال آن آیت‌الله هاشمی که ریاست مجلس اول را برعهده داشت با طرح این ایده در شورای اقتصاد، نظر مساعد آنان را بهدست آورد. او پیش از آن نظر مساعد امام خمینی (ره) را نیز تأمین کرده و اولین کمک مالی بهدانشگاه آزاد را که در شرف تأسیس بود از ایشان دریافت کرد. علی‌اکبر ناطق‌نوری درباره کمک امام خمینی بهدانشگاه آزاد می‌گوید: «آقای هاشمی خدمت امام رسید و این مساله را با امام مطرح کرد که دانشگاه‌های دولتی ظرفیت محدودی دارند، مردم پشت در دانشگاه و کنکور می‌مانند. اجازه بدهید که یک دانشگاه غیردولتی درست کنیم که خود مردم آن را اداره کنند و از بودجه دولتی استفاده نکنیم. امام موافقت کرد و اولین پول برای تأسیس دانشگاه را داد؛ یک میلیون تومان. آن پول برکت داشت و یک عده هم بهعنوان هیات مؤسس تشکیل شدند مانند مقام معظم رهبری، آقای هاشمی، آقای موسوی‌اردبیلی، مهندس موسوی و دانشگاه آزاد با یک ساختمان کوچک تأسیس شد.»

۲۷ خرداد ۶۱ دانشگاه آزاد اسلامی بهطور رسمی تأسیس شد. اولین واحد دانشگاهی دانشگاه آزاد، واحد تهران مرکزی با نام پیشین واحد تهران با کد ۱۰۱ و بعد از آن واحد تبریز با کد ۱۰۲ بود. اولین آزمون ورودی هم اسفند ۶۱ با شرکت ۳۲ هزار داوطلب در شاهرود، اهواز، تبریز، تهران، رشت، زاهدان، کرمان، مشهد و یزد برگزار شد و حدود ۳ هزار نفر در رشته‌های راه و ساختمان، برق، مکانیک، فیزیک، ریاضی، شیمی، صنایع فلزی، نساجی و حسابداری پذیرفته شدند.

اکبر هاشمی‌رفسنجانی، میرحسین موسوی، عبدالله جاسبی، عبدالکریم موسوی‌اردبیلی و سیداحمد خمینی اعضای اولیه هیات مؤسس دانشگاه آزاد بودند. پس از فوت سیداحمد خمینی فرزندش سیدحسن خمینی جانشین او در هیات مؤسس شد. در سال ۱۳۸۹ و بعد از حوادث انتخابات ریاست‌جمهوری دهم شورای انقلاب فرهنگی با تغییر اساسنامه دانشگاه تعداد اعضا را به۹ نفر افزایش داد و با حذف میرحسین موسوی؛ حسن حبیبی، علی‌اکبر ولایتی، محسن قمی و حمید میرزاده را بههیات مؤسس افزود که پس از فوت حسن حبیبی و تصویب مجدد هیات مؤسس و شورای عالی انقلاب فرهنگی، علی اکبر ناطق نوری جایگزین او شد. این اتفاق در حالی رخ داد که آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی مخالف تغییر اساسنامه بود و در دیدار با دانشجویان دانشگاه‌های تهران با بیان اینکه «دانشگاه آزاد غصب شده است» بهشورایعالی انقلاب فرهنگی اعتراض کرد: «این اقدام با تصویب نهادی صورت گرفت که حق نداشت در اساسنامه آن ورود کند.»

اما هیئت امناء دانشگاه آزاد که عالی‌ترین مرجع تصمیم‌گیری در مورد این دانشگاه است شامل افراد حقوقی است که در سال‌های مختلف تغییر کرده‌اند. طبق اساسنامه دانشگاه آزاد اعضای هیات امنا شامل سه نفر از اعضای هیات مؤسس که حتماً یک نفر از آنها باید روحانی باشد، رئیس دانشگاه آزاد، وزیر بهداشت و نماینده وزیر علوم، رئیس نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه‌ها و سه نفر از اعضای هیات علمی تمام‌وقت دانشگاه‌ها در مرتبه دانشیاری و یا بالاتر که هیچ‌گونه سمت مدیریتی و حکومتی غیراز تدریس و پژوهش نداشته باشند، است. اکنون علی‌اکبر ولایتی (جایگزین آیت‌الله هاشمی)، سیدحسن خمینی و عبدالله جاسبی سه عضو هیات مؤسس، علی محمد نوریان رئیس دانشگاه، سیدحسن قاضی‌زاده هاشمی وزیر بهداشت، محمد فرهادی وزیر علوم، محمد محمدیان رئیس نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه‌ها، بهمن یزدی، فریدون عزیزی و فرهاد دانشجو سه نفر منتخب شورایعالی انقلاب فرهنگی اعضای هیات امنای دانشگاه آزاد اسلامی هستد که در این بین دوره عضویت چهارساله سه منتخب شورایعالی انقلاب فرهنگی بهپایان رسیده است و هنوز افراد جدید انتخاب نشده‌اند.

تحقق آرزوی آیت‌الله
عبدالله جاسبی که برخی از او بهعنوان فردی که پایه‌گذاری دانشگاهی غیردولتی را بهآیت‌الله هاشمی پیشنهاد داده نام می‌برند اولین رئیس دانشگاه آزاد اسلامی است که با حمایت‌های آیت‌الله هاشمی حدود ۳۰ سال بر صندلی ریاست بزرگترین دانشگاه حضوری جهان تکیه زد. دانشگاه آزاد اسلامی در طول مدیریت سی ساله عبدالله جاسبی با وجود انتقادهایی که بر آن وارد بود توانست خود را بهعنوان قطب علمی و آموزشی کشور مطرح کند و بههمه شهرها، حتی شهرهای کوچک راه پیدا کند؛ همان‌طور که آیت‌الله هاشمی سال ۶۱ در خطبه‌های نماز جمعه تهران آرزو کرده بود تا دانشگاه آزاد در شهرهای کوچک و روستاها هم گسترش یابد.

هرچند جاسبی در صف‌بندی‌های سیاسی در قلمرو راست‌گرایان سنتی تعریف می‌شد بهدلیل نزدیکی ویژه بهرئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، حمایت‌های آیت‌الله هاشمی از او و همچنین طولانی شدن مدت ریاستش مورد انتقاد اصولگرایان بود. از زمان روی کار آمدن دولت نهم و دهم حاشیه‌های دانشگاه آزاد روزبه‌روز افزایش یافت تا جایی که دولت محمود احمدی‌نژاد با دست گذاشتن به روی اساسنامه این دانشگاه تلاش کرد با تغییر آن و همچنین تغییر مدیریت، دانشگاه آزاد را تحت کنترل خود دربیاورد.

تسلط احمدی‌نژاد بر دانشگاه آزاد
محمود احمدی‌نژاد که با بهراه انداختن دوقطبی محرومیت- اشرافیت در سال ۸۴ خود را بهپاستور رسانده بود از ابتدای ریاست‌جمهوری خود با انتقاد از شیوه‌های مدیریتی در دانشگاه آزاد، از جمله میزان شهریه‌های آن درصدد مقابله با آیت‌الله هاشمی بود. او در ۴ سال اول دولتش برای رقابت با دانشگاه آزاد اسلامی دست بهگسترش دانشگاه پیام نور زد و برای این کار بودجه‌های کلانی در اختیار این دانشگاه قرار داد. تا جایی که طی ۴ سال در بسیاری از مناطق دورافتاده و روستایی یک شعبه دانشگاه پیام نور احداث شد بدون اینکه متقاضی برای آن وجود داشته باشد.

در نهایت نیز بسیاری از این شعبه‌ها با وجود سرمایه‌گذاری زیاد تعطیل شدند. بعد از انتخابات جنجالی سال ۸۸ محمود احمدی‌نژاد برای حمله بهآیت‌الله هاشمی وارد تقابل جدی با دانشگاه آزاد شد و درصدد تغییر مدیریت این دانشگاه و تصاحب آن برآمد. از این رو ابتدا با هماهنگی شورای عالی انقلاب فرهنگی دست بهتغییر اساسنامه دانشگاه آزاد زد و پس از آن در سال ۱۳۹۰ فرهاد دانشجو را بر صندلی ریاست دانشگاه آزاد نشاند. در جلسه‌ای که ۲۷ دی‌ماه سال ۹۰ هیات امنای دانشگاه آزاد برای تعیین تکلیف ریاست دانشگاه تشکیل داد آیت‌الله هاشمی، سیدحسن خمینی و حمید میرزاده بهعنوان اعضای مؤسس، محمد محمدیان به عنوان رئیس نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه‌ها، کامران دانشجو بهعنوان وزیر علوم، مرضیه دستجردی بهعنوان وزیر بهداشت و فرهاد دانشجو، بهمن یزدی و فریدون عزیزی بهعنوان سه نماینده شورای انقلاب فرهنگی و عبدالله جاسبی رئیس دانشگاه و دبیر هیئت امنا حضور داشتند. در حالی که قرار بود بعد از ارائه و بررسی برنامه نامزدهای ریاست دانشگاه، رأی‌گیری انجام شود برخی از اعضا که بهدولت دهم نزدیک بودند رأی‌گیری را انجام دادند و اعلام کردند با ریاست فرهاد دانشجو موافقت دارند و او را بهعنوان رئیس دانشگاه آزاد معرفی کردند؛ اما دبیرخانه هیئت امنا دانشگاه آزاد با صدور بیانیه‌ای این انتخاب را رد و تاکید کرد ریاست جلسه با آیت‌الله هاشمی بوده و پیشنهاد او برای رأی‌گیری انجام نشده است.

با این حال همان روز ریاست فرهاد دانشجو در شورای عالی انقلاب فرهنگی که ریاست آن با احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور وقت بود، تأیید شد؛ اما آیت‌الله هاشمی، رئیس هیات امنای دانشگاه آزاد که طبق قانون، ریاست دانشگاه باید بهتأیید او می‌رسید از امضای حکم فرهاد دانشجو امتناع ورزید. با امتناع آیت‌الله هاشمی، محمود احمدی‌نژاد امضای حکم را بهوزیر علوم واگذار کرد و وزیر علوم نیز که کامران دانشجو بود حکم ریاست دانشگاه آزاد را برای برادر خود امضاء کرد. بهاین ترتیب احمدی‌نژاد توانست با پایان دادن بهمدیریت ۲۹ ساله عبدالله جاسبی بر دانشگاه آزاد اسلامی، نیروهای خود را وارد کند و سیاست‌های خود را در این دانشگاه بهاجرا بگذارد. تخلفات مالی، سیاسی، آموزشی و اداری و تشکیلاتی، بازنشسته کردن یا اخراج استادان معترض بهدولت نهم و دهم، عزل و نصب‌های بی‌دلیل، تشکیل هیئت امناهای استانی برای نفوذ در استان‌ها و همچنین افزایش شهریه‌ها (که در دوران مدیریت جاسبی مورد اعتراض تیم محمود احمدی‌نژاد بود) انتقادهایی بود که در دوران مدیریت فرهاد دانشجو به دانشگاه آزاد می‌شد.

بازگشت اعتدال
آرزوی محمود احمدی‌نژاد برای در دست داشتن امورات دانشگاه آزاد تنها ۵۶۰ روزه شده بود که با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، فرهاد دانشجو در تاریخ ۲۷ شهریور ۱۳۹۲ با رأی اکثریت اعضای هیات امنای دانشگاه عزل و حمید میرزاده، جایگزین او شد. در جلسه فوق‌العاده هیئت امنای دانشگاه آزاد برکناری دانشجو و انتخاب میرزاده با ۶ رأی مثبت در برابر ۲ رأی منفی تصویب شد. در این روز پس از عزل فرهاد دانشجو از مقام خود که بهگفته خود او «در فضایی آرام و دوستانه» صورت گرفت، حمید میرزاده بهسرپرستی دانشگاه آزاد انتخاب شد. حمید میرزاده معاونت جاسبی را برعهده داشت و در جریان انتخاب فرهاد دانشجو در سال ۱۳۹۰ رقیب او برای احراز این مقام بود.

با کوتاه شدن دست تندروها از دانشگاه آزاد اسلامی بار دیگر حملات علیه این نهاد تحت حمایت آیت‌الله هاشمی کلید خورد. این بار حمید میرزاده بود که در مرکز حملات قرار گرفته بود و دست بههر اقدامی که در دانشگاه آزاد می‌زد با اعتراض و فضاسازی این طیف مواجه می‌شد. آیت‌الله هاشمی گرچه در مواردی انتقادهایی بهمدیریت حمید میرزاده داشت در مقابل هجمه‌های خرد و کلان بهرئیس دانشگاه آزاد ایستاد و بار انتقادات را بهدوش کشید.

مخالفان دیروز؛ میراث‌خواران امروز آیت‌الله
دانشگاه آزاد اسلامی که سال ۶۱ با پیگیری‌های آیت‌الله هاشمی تأسیس شد، شامگاه ۱۹ دی‌ماه ۹۵ بعد از گذشت ۳۶ سال بنیانگذار خود را از دست داد. پس از درگذشت رئیس هیات مؤسس و هیات امنای دانشگاه آزاد اسلامی نام افراد مختلفی بهعنوان جانشین آیت‌الله مطرح شد؛ سیدحسن خمینی محتمل‌ترین گزینه بود.

ماده ۸ اساسنامه دانشگاه آزاد اسلامی نحوه تعیین اعضای هیات مؤسس را این‌گونه توضیح می‌داد: «چنانچه اعضای هیات مؤسس بهعلل مختلف مانند فوت، استعفاء، بیماری، برکناری، ناتوانی یا هر علت دیگر به۶ نفر کاهش یابد، هیئت مؤسس باید افراد جایگزین بهتعداد مورد نیاز را ظرف مدت ۳ ماه برای عضویت در هیئت مؤسس بهشورای عالی انقلاب فرهنگی پیشنهاد کند.» با گذشت ۱۲ روز از رحلت آیت‌الله هاشمی در حالی که هیات مؤسس هنوز اقدامی برای جایگزینی ایشان نکرده بود روز جمعه اول بهمن ماه رهبری طی حکمی علی‌اکبر ولایتی، مشاور بین‌الملل خود و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام را بهعنون رئیس هیات مؤسس دانشگاه آزاد اسلامی منصوب کرد. بعد از این انتصاب هیات امنای دانشگاه آزاد اسلامی نیز در جلسه‌ای رأی بهریاست ولایتی بر این هیات داد.

انتصاب علی اکبر ولایتی؛ که روزگاری ۸ سال وزیر امور خارجه دولت سازندگی و در انتخابات ریاست‌جمهوری ۸۴ و ۹۲ هم راستا با آیت‌الله قدم برداشته بود؛ بهریاست هیات مؤسس و هیات امنای دانشگاه آزاد ادامه روند اجرای سیاست‌های آیت‌الله هاشمی در دانشگاه آزاد را نوید می‌داد؛ اما مدت زیادی طول نکشید که علاوه بر اینکه نزدیکان آیت‌الله هاشمی با دستور علی اکبر ولایتی برکنار شدند، کسانی با حکم او در رأس مدیریت دانشگاه آزاد قرار گرفتند که تا پیش از آن در زمره مخالفان سرسخت رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام قرار داشتند.

ولایتی در اولین قدم حمید میرزاده، رئیس دانشگاه آزاد را برکنار و علی محمد نوریان را بهعنوان سرپرست دانشگاه انتخاب کرد. نوریان از سال ۸۵ تا سال ۸۸ (دولت محمود احمدی‌نژاد) سمت‌های معاون استاندار لرستان، معاون وزیر راه و ترابری، رئیس سازمان هواشناسی، مشاور محمود احمدی‌نژاد در امور هواشناسی و تغییرات اقلیمی را برعهده داشته است. با انتصاب نوریان بهریاست دانشگاه آزاد او نیز در زیرمجموعه‌های خود دست بهتغییرات اساسی زد. طه هاشمی و یاسر هاشمی دو تن از نزدیکان آیت‌الله هاشمی در دانشگاه آزاد اسلامی بودند که از سمت‌های خود برکنار شدند.

رسانه‌های وابسته بهدانشگاه آزاد نیز با حضور علی‌اکبر ولایتی و علی‌محمد نوریان از تغییرات در امان نماندند. مدیران مسئول روزنامه فرهیختگان و خبرگزاری آنا و ایسکا با دستور نوریان عزل و نیروهای جدید جایگزین آنان شدند؛ نیروهایی که متعلق بهجناح راست افراطی هستد و کارنامه مطبوعاتی آنان پر است از مقاله‌ها، یاداشت‌ها و تحلیل‌هایی که حمله بهآیت‌الله هاشمی جز لاینفک آنهاست.
********

پاسخ دکتر سلیمی نمین به مقاله مطرح شده در هفته نامه صدا با عنوان میراث آیت‌الله
جناب آقای قوچانی
سردبیر محترم مجله صدا
با سلام و عرض خسته نباشید بابت اداره چندین مجله که عمدتاً قشر فرهیخته را جامعه هدف خود قرار داده است، جسارتاً می‌خواستم گلایه‌ای از ادامه رویکرد انتخاباتی‌تان در این مجلات داشته باشم. در دوران رقابت برای دست‌یابی به سکوهای قدرت اجرایی و شوراها، نقدها و تخریب‌های اصولی و غیر اصولی را شاهد بودیم، اما ادامه حرکت با همان دست‌فرمان در نشریاتی که مدعی تغذیه قشر صاحب‌فکر جامعه‌اند چندان زیبنده نیست. مشاهده تیترهایی چون میراث باقر؛ شهر سوخته، میراث آیت الله و... بدون ارائه مطالبی مستند و اقناع‌کننده اهل اندیشه برای دوران تبلیغات شاید قابل اغماض بود، اما اکنون بعد از پایان دوران آن هنرنمایی‌های حرفه‌ای، انتظار می‌رود که پای‌بندی به مصالح جامعه مجدداً پررنگ شود. حتی اگر ارقام ادعا شده در مورد بدهی شهرداری صحت داشته باشد باید گفت تهران شهری مدرن و زیبا، اما مقروض است که دست‌کم بیگانگان نیز بر پیشرفت چشمگیر آن اذعان دارند، اما در این میان چون بر موضوع میراث آیت‌الله اشراف تاریخی دارم به نقد این مقاله مبادرت می‌نمایم تا شاید بتوانم به سهم خود همکاران عزیز آن مجله را به فضای اطلاع‌رسانی عادی نزدیک سازم.

بررسی سابقه تاریخی دانشگاه آزاد در مجله شماره ۱۱۷ صدا با جمله‌ای از مرحوم هاشمی رفسنجانی آغاز شده که به دلیل گزینشی عمل شدن، اهداف اولیه از اقدامی که همه شخصیت‌های نظام و در رأس آن امام با آن موافق بودند مشخص نمی‌شود. ایده ضرورت مقابله با مدرک‌گرایی به عنوان آفتی بنیان‌کن بلافاصله بعد از پیروزی انقلاب اسلامی مطرح شد؛ زیرا تا آن زمان بسیاری از دست‌اندرکاران اداره کشور به یمن خرید مدرک تحصیلات عالیه از مؤسسات غیر معتبر امریکایی یا اروپایی عنوان دکترا را با خود حمل می‌کردند که فاقد هرگونه پشتوانه علمی بود و موجب تحمیل حقارت‌های بسیاری به ملت ایران در حوزه‌های تخصصی می‌شد.

در پاسخ به این مطالبه عمومی، آقای هاشمی در خطبه نماز جمعه ۳۱ اردیبهشت ۱۳۶۱(به غلط در مقاله میراث آیت‌الله، ۲۱ خرداد آمده است) می‌گوید: مراکزی درست کنیم به نام دانشگاه آزاد، اما نه مانند دانشگاه آزاد در رژیم گذشته؛ دانشگاه آزاد واقعی که مواد تحصیلی دانشگاهی با آن روش تحصیل که در حوزه‌های علمیه می‌خوانند، خوانده شود... هرکس می‌خواهد بیاید. شرط دیپلم و مانند آن هم نگذاریم؛ یک آزمون برای کشف صلاحیتشان بگذاریم، وارد آن‌جا که شدند کلاس‌های محدود مثلاً ۳۰ نفری با استاد معین، در ساعت معین نباشد، بلکه مثل شیوه آموزش طلبه‌ها باشد. آقایانی که طلبه بوده‌اند و این‌جا هستند می‌دانند وقتی که ما در قم درس می‌خواندیم بعد از سحر و نماز صبح می‌آمدیم در این مقبره، در آن مقبره، در مسجد؛ گوشه کناری می‌نشستیم، هر استادی یک شاگردی داشت. بنده که درس می‌خواندم مقید نبودم که چه کسی استاد باشد. کسی که یک سال از من جلوتر بود به من درس می‌داد. آن پایه را من می‌فهمیدم و به کسی که یک سال از من عقب‌تر بود درس می‌دادم... ما طالب علم می‌خواهیم، طالب مدرک نمی‌خواهیم... این جریان، راهی می‌شود برای این‌که در سراسر کشور دست‌کم در مراکز استان‌ها، ده‌ها مدرسه به سبک حوزه‌های علمیه داشته باشیم. (هاشمی رفسنجانی، خطبه‌های نماز جمعه سال ۱۳۶۱، جلد دوم، دفتر نشر معارف انقلاب، بهار ۱۳۷۶، صص ۷-۲۰۵)

براساس همین اهداف، همگان به صحنه می‌آیند تا با بلیه مدرک‌گرایی مقابله شود و مؤسسه‌ای تأسیس گردد که نه مدرکی برای کسب علم مطالبه کند و نه مدرکی اعطا شود بلکه صرفاً مشتاقان کسب دانش بیشتر، جذب شوند؛ برای راه‌اندازی چنین طرحی به ثبت شرکت‌ها (و نه ستاد انقلاب فرهنگی) مراجعه شد و در تاریخ ۲۷/۱۱/۶۱ تأسیس آن بر اساس ماده ۵۸۴ قانون تجارت با شماره ۲۴۵۱ در اداره ثبت شرکت‌ها و مؤسسات غیرتجاری تهران ثبت گردید؛ به عبارت دیگر، دانشگاه آزاد به هیچ وجه تحت نظارت نظام آموزش عالی کشور قرار نگرفت. آقای هاشمی در این زمینه می‌گوید: … عصر دکتر [عبدالله] جاسبی آمد و برای شروع کار دانشگاه آزاد مشاوره کردیم. از نخست وزیرخواستم که پولی به حساب بریزد و از